Kasko Sigortası Nedir? Trafik Sigortası İle Farkları Nelerdir?

Kasko Sigortasının Hukuki Boyutları

Kasko sigortası, motorlu araç sahiplerinin maruz kalabileceği zararlara karşı finansal güvence sağlayan bir sigorta türü olup, aynı zamanda bir sözleşme niteliğindedir. Bu sözleşme, Türk Borçlar Kanunu, Sigorta Hukuku ve ilgili mevzuat uyarınca çeşitli yükümlülükler ve haklar doğurur. Kasko sigortasının hukuki boyutlarını daha yakından inceleyelim.

Kasko Sigortası Sözleşmesinin Hukuki Niteliği

Kasko sigortası, taraflar arasında akdedilen bir sigorta sözleşmesi olup, bu sözleşmenin hukuki temeli şu unsurlara dayanır:

Sözleşmenin Tarafları:
- Sigorta Ettiren: Araç sahibi veya ilgili kişi.
- Sigortacı: Kasko poliçesini sunan sigorta şirketi.
Karşılıklı Borç Doğurma:
- Sigortacının, poliçede belirtilen risklerin gerçekleşmesi durumunda zararlara karşı tazminat ödeme yükümü.
- Sigorta ettirenin ise prim ödeme yükümü.
Sigorta Genel Şartları:
- Kasko sigortası sözleşmesi, Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından belirlenen Sigorta Genel Şartlarına uygun olmalıdır.

Kapsam ve Hukuki Sorumluluklar

Kasko sigortası kapsamı, poliçede belirtilen teminatlar doğrultusunda değişiklik gösterebilir. Hukuki açıdan, sigorta ettiren ve sigortacı arasındaki uyuşmazlıkların çözümünde şu noktalar önemlidir:

Sigorta Teminatının Kapsamı:
- Poliçede belirtilen risklerin kapsamı açık bir şekilde ifade edilmelidir. Risklerin kapsanmadığı haller, Sigorta Genel Şartlarına uygun bir şekilde poliçede ayrıca belirtilmelidir.
Sigorta Ettirenin Beyan Yükümlülüğü:
- Sigorta ettiren, sigorta sözleşmesi yapılırken aracı ve risk durumu hakkında doğru ve eksiksiz bilgi vermekle yükümlüdür.
- Hatalı veya eksik beyan durumunda sigortacının sorumluluğu sınırlanabilir.
Prim Ödeme Yükümlülüğü:
- Sigorta ettiren, sigorta primlerini poliçede belirtilen şekilde ve zamanlarda ödemek zorundadır.
- Ödeme aksarsa sigortacı, sigorta kapsamını dondurma veya sona erdirme hakkına sahip olabilir.

Kasko Sigortasının Kapsamı

Kasko Sigortası, Kara Araçları Kasko Sigortası Genel Şartları'nda "Bu sigorta ile sigortacı, sigortalının poliçede belirtilen ve karayolunda kullanma izni olan motorlu ve motorsuz kara araçlarından, römork veya karavanlardan iş makinelerinden, lastik tekerlekli traktörler, diğer zirai tarım makinelerinden doğan menfaatin aşağıda belirtilen risklerin gerçekleşmesi sonucunda doğrudan uğrayacağı maddi zararları teminat altına alır." şeklinde belirtilerek şu durumlara teminat sağladığı belirtilmiştir:

Aracın karayolunda veya demiryolunda kullanılabilen motorlu, motorsuz araçlarla çarpışması,
Gerek hareket gerek durma halinde iken sigortalının veya aracı kullananın iradesi dışında araca ani ve harici etkiler neticesinde sabit veya hareketli bir cismin çarpması veya aracın böyle bir cisme çarpması, devrilmesi, düşmesi, yuvarlanması gibi kazalar,
Üçüncü kişilerin kötü niyet veya muziplikle yaptıkları hareketler, ile fiil ehliyetine sahip olmayan kişilerin yol açacağı zararlar,
Aracın yanması,
Aracın veya araç parçalarının çalınması veya çalınmaya teşebbüs edilmesi Kasko sigortası uygulamasında aşağıdaki ürün isimleri altında ve içeriklerinde teminat verilir.

Kasko Sigortası Türleri

Dar Kasko: Yukarıdaki teminat gruplarından bir kısmı için teminatın verildiği üründür.

Kasko: Yukarıdaki teminat gruplarının tamamı için teminatın verildiği üründür

Genişletilmiş Kasko: Yukarıdaki teminat gruplarının tamamı ve bu genel şartlarda ek sözleşme ile teminat kapsamına dahil edilebilecek risklerden bir kısmı için teminatın verildiği üründür.

Tam Kasko: Yukarıdaki teminat gruplarının tamamı ve bu genel şartlarda ek sözleşme ile teminat kapsamına dahil edilebilecek tüm riskler için teminatın verildiği üründür.

Kasko Sigortası Üçüncü Kişiye Verilen Zararı Karşılar Mı?

Kasko Sigortası dar kasko ve kasko hallerinde üçüncü kişiye verilen zararı karşılamamaktadır. Fakat araca ait Genişletilmiş Kasko Sigortası bulunması ve bu poliçe kapsamında İhtiyari Mali Mesuliyet Klozu bulunması halinde üçüncü kişiye verilen zararlar karşılanabilecektir. İhtiyari Mali Mesuliyet Sigortası hakkında detaylı bilgi için yazımızı okuyabilirsiniz.

Hangi Haller Kasko Sigortası Teminatı Dışındadır?

Savaş, her türlü savaş olayları, istila, yabancı düşman hareketleri, çarpışma (Savaş ilan edilmiş olsun olmasın), iç savaş, ihtilal, isyan, ayaklanma ve bunların gerektirdiği inzibati ve askeri hareketler nedeniyle meydana gelen zararlar,
Herhangi bir nükleer yakıttan veya nükleer yakıtın yanması sonucu nükleer atıklardan veya bunlara atfedilen nedenlerden meydana gelen iyonlayıcı radyasyonların veya radyo-aktivite bulaşmaları ve bunların gerektirdiği askeri ve inzibati tedbirlerin neden olduğu bütün zararlar (Bu bentte geçen yanma deyimi kendi kendini idame ettiren herhangi bir nükleer ayrışım olayını da kapsayacaktır),
Kamu otoritesi tarafından çekilme hali hariç araçta yapılacak tasarruflar nedeniyle meydana gelen zararlar,
Poliçede gösterilen aracın, ilgili mevzuat hükümlerine göre gerekli sürücü belgesine sahip olmayan kimseler tarafından kullanılması sırasında meydana gelen zararlar,
Aracın, uyuşturucu madde veya Karayolları Trafik Yönetmeliğinde belirlenen seviyenin üzerinde alkollü içki almış kişilerce veya aynı mevzuatta alkollü içki alamayacağı belirtilen kişilerce alkollü içki alınmak suretiyle kullanılması sırasında meydana gelen zararlar,
Araca, sigortalı veya fiillerinden sorumlu bulunduğu kimseler veya birlikte yaşadığı kişiler tarafından kasten verilen zararlar ile sigortalının fiillerinden sorumlu olduğu kimseler veya birlikte yaşadığı kişiler tarafından sigortalı aracın kaçırılması veya çalınması nedeniyle meydana gelen zararlar,
Aracın bir hasar veya arıza nedeniyle zorunlu olarak taşınması veya çekilmesi nedeniyle meydana gelen teminat kapsamındaki zararlar hariç olmak üzere, aracın kendi gücü ile girip çıkacağı ruhsatlı sefer yapan gemiler ve trenler dışında, kara, deniz, nehir ve havada taşınması sırasında uğrayacağı zararlar,
Aracın ruhsatında belirtilen taşıma haddinden fazla yük ve yolcu taşıması sırasında meydana gelen ve münhasıran aracın istiap haddinin aşılmasından kaynaklanan zararlar,
3713 sayılı Terörle Mücadele Kanununda belirtilen terör eylemleri ve bu eylemlerden doğan sabotaj sonucunda oluşan veya bu eylemleri önlemek ve etkilerini azaltmak amacıyla yetkili organlar tarafından yapılan müdahaleler sonucu meydana gelen biyolojik ve/veya kimyasal kirlenme, bulaşma veya zehirlenmeler nedeniyle oluşacak bütün zararlar.
Zorunlu haller (tedavi veya yardım amaçlı sağlık kuruluşuna gitme, can güvenliği nedeniyle uzaklaşma vb) hariç olmak üzere bu maddenin 5.4 ve 5.5 nolu bendlerdeki ihlaller nedeniyle, sürücünün kimliğinin tespit edilmesini engellemek için kaza yerinden ayrılması.

Kasko ile Trafik Sigortası Farkları

Kasko sigortası ve trafik sigortası, her ne kadar ikisi de motorlu araçlarla ilgili sigorta türleri olsa da, kapsam, zorunluluk ve hukuki boyutları açısından farklılıklar gösterir:

Zorunluluk:
- Trafik Sigortası: 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu gereğince tüm motorlu araç sahipleri için yaptırılması zorunludur.
- Kasko Sigortası: Zorunlu değildir, araç sahibinin isteğine bağlı olarak yapılır.
Kapsam:
- Trafik Sigortası: Sadece karşı tarafın zararlarını karşılar.
  - Örneğin, kazada karşı tarafa verdiğiniz maddi hasarlar ve bedeni zararlar tazmin edilir.
- Kasko Sigortası: Araç sahibinin kendi aracında oluşan zararları karşılar.
  - Hırsızlık, yangın, doğal afet gibi durumlarda da teminat sağlayabilir.
Tazminat Hakkı:
- Trafik Sigortası: Sadece kazada kusurlu olmayan tarafın zararı karşılanır.
- Kasko Sigortası: Araç sahibinin kusurlu olup olmadığına bakmaksızın poliçe kapsamındaki zararlara tazminat ödenir.
Hukuki Boyut:
- Trafik sigortasını yaptırmayan araç sahipleri için cezai yaptırımlar uygulanır. Araç trafikten men edilebilir.
- Kasko sigortasında ise hukuki ihtilaflar daha çok poliçe kapsamı ve tazminat ödemeleri üzerinden ortaya çıkar.

Kasko Sigortası Uyuşmazlıkları ve Çözüm Yolları

Kasko sigortası ile ilgili uyuşmazlıkların çözümünde, Türk Hukuku’nda çeşitli yollar bulunmaktadır:

Tazminat Talepleri:
- Sigorta ettiren, zararın karşılanması için sigorta şirketine yazılı talepte bulunmalıdır.
- Sigortacı, talebi 15 gün içerisinde değerlendirmeli ve uygun bulursa tazminat ödemesi yapmalıdır.
Tahkim Mekanizması:
- Sigorta tahkim komisyonu, sigorta uyuşmazlıklarını hızlı ve etkili bir şekilde çözmek için bir alternatiftir.
Mahkeme Yoluyla Çözüm:
- Sigorta tahkiminden sonuç alınamazsa, uyuşmazlıklar genel mahkemelere taşınabilir.

Sigorta Genel Şartları ve Hukuki Dayanaklar

Kasko sigortası sözleşmesi, şu temel hukuki dayanaklara dayanır:

Türk Borçlar Kanunu: Genel sözleşme kuralları ve sigorta sözleşmelerine ilişkin hükümler.
Sigortacılık Kanunu: Sigortacılık faaliyetlerini düzenleyen mevzuat.
Sigorta Genel Şartları: Sigortacı ve sigorta ettiren arasındaki yüküm ve hakların standartlaştırılmasını sağlar.

Sonuç

Kasko sigortası, sadece bir mali güvence değil, aynı zamanda hukuki hak ve yükümlülükler doğurur. Bu nedenle, sigorta sözleşmesi yapılırken tarafların hak ve sorumluluklarının tam olarak anlaşılması büyük önem taşır. Uyuşmazlık durumunda hukuki çözüm yollarının bilinmesi, sigortalıların hak kaybına uğramaması için kritik bir rol oynar. Sigorta ettirenlerin, sözleşme şartlarını dikkatle incelemesi ve gerekirse hukuki danışmanlık alması tavsiye edilir.