Bakım ve Bakıcı Gideri Nedir?

Hayatımızda beklenmedik kazalar ve olaylar, fiziksel ve ruhsal sağlığımızı ciddi şekilde etkileyebilir. Bu durumlarda mağdur bireylerin, yaşamlarını eskisi gibi sürdürebilmeleri için ek yardıma ihtiyaç duyması söz konusu olabilir. Bakım ve bakıcı gideri tazminatı, yaşamın sürdürebilirliğini sağlamak amacıyla hukuken talep edilebilen bir tazminat türüdür. Peki, bu tazminat tam olarak nedir, hangi durumlarda talep edilebilir ve hesaplama nasıl yapılır? Gelin, detayları hep birlikte inceleyelim.

Bakım ve Bakıcı Gideri Tazminatı Nedir?

Bakım ve bakıcı gideri tazminatı, trafik kazaları, iş kazaları, tıbbi hatalar veya başka bir şahısın kusuruyla meydana gelen olaylarda, mağdur bireyin yaşamını devam ettirebilmesi için gereksinim duyduğu bakım hizmetlerinin maliyetini karşılamak üzere talep edilen bir tazminattır. Belirtmiş olduğumuz üzere ilgili tazminatın gündeme gelebilmesi için meydana gelen bir haksız fiil bulunmalıdır. TBK 49. maddesinde "Kusurlu ve hukuka aykırı bir fiille başkasına zarar veren, bu zararı gidermekle yükümlüdür. Zarar verici fiili yasaklayan bir hukuk kuralı bulunmasa bile, ahlaka aykırı bir fiille başkasına kasten zarar veren de, bu zararı gidermekle yükümlüdür." hükmü düzenlenmiştir. İlgili hüküm doğrultusunda haksız fiile sebebiyet veren; haksız fiil kaynaklı sebep olduğu zararları gidermek yükümlülüğündedir.

Bakıcı gideri tazminatı da haksız fiil sebebiyle talep edilebilecek tazminatlardandır. Bu tazminat, mağdurun fiziksel veya zihinsel kayıpları nedeniyle günlük aktivitelerini tek başına yerine getiremediği durumlarda öne çıkar.

Bu tür tazminatların temel amacı, mağdurun yaşadığı kayıplar nedeniyle yaşam kalitesinin düşmemesi ve gerekli bakım hizmetlerine erişiminin sağlanmasıdır.

Hangi Durumlarda Talep Edilebilir?

Bakım ve bakıcı gideri tazminatı, belirli hukuki ve tıbbi şartların mevcut olduğu durumlarda talep edilebilir. Bu durumlardan bazıları şunlardır:

Trafik Kazaları: Trafik kazası sonucu yaşamını tek başına idame ettiremeyen bireyler, kazaya neden olan tarafın kusuruna dayanarak tazminat talep edebilir. İlgili tazminat talebi kusurlu tarafın Trafik Sigortası içerisinde bulunan tedavi gideri teminatından karşılanmaktadır. İlgili teminatın tüketilmesinin akabinde ise; teminat üstü zararlar için kusurlu şahsın kendisine ve araç işletenine de dava açılabilmektedir.
İş Kazaları: İş yerinde meydana gelen kazalar sonucunda kalıcı şekilde bedensel ya da zihinsel kayıplar yaşayan çalışanlar, işveren veya sorumlu taraflardan bu tür bir tazminat isteyebilir.
Tıbbi Hatalar: Hekim ya da sağlık kurumlarının hataları sonucunda bireylerde kalıcı bir engel ya da rahatsızlık meydana gelmesi durumunda, mağdurlar bu tazminatı talep edebilir. İlgili tazminat hekimden istenebileceği gibi hekimin Zorunlu Tıbbi Kötü Uygulama Mali Sorumluluk Sigortası tarafından da karşılanabilecektir.
Başka Kusurlu Hareketler: Herhangi bir üçüncü şahısın kasıt ya da ihmal sonucu yaralanmalara yol açması durumunda da bu tazminat gündeme gelir. Bu yaralanmalar taksirle işlenen suçlarda olduğu gibi; kasıtlı öldürmeye teşebbüs gibi suçlarda da tazminat talep edilebilecektir.

Tazminat Hesaplama Kriterleri

Bakım ve bakıcı gideri tazminatı hesaplanırken birçok faktör dikkate alınır. İşte bu hesaplamada temel alınan kriterler:

1. Mağdurun Bakım İhtiyacı

Mağdurun fiziksel ya da zihinsel durumu, bakım ihtiyacının boyutunu belirler. Bakım ihtiyacı tamamen ya da kısmen olabilir. Bu ihtiyacın tespit edilmesinde genellikle tıbbi raporlar ve uzman görüşleri dikkate alınır.

2. Bakıcının Niteliği

Bakım hizmetleri profesyonel bir bakıcıdan alınabileceği gibi, aile bireylerinden biri tarafından da sağlanabilir. Profesyonel bakıcının maliyeti daha yüksek olabileceksek olabileceğinden, bu durum tazminat miktarını etkileyebilir. Örneğin; aile bireyleri tarafından bakılan birisi için net asgari ücret üzerinden hesaplama yapılacaktır. Fakat SGK girişli profesyonel bir bakıcı istihdam edilmesi halinde ilgili bakıcının brüt ücreti üzerinden tazminat talep edilebilecektir.

3. Bakım Ücretleri

Bakım giderleri, bakıcıya ödenen maaş, gerekli tıbbi cihazların ve ilaçların maliyeti gibi unsurları kapsar. Bu giderlerin belgelenmesi, talep edilen tazminatın miktarının belirlenmesinde büyük rol oynar.

4. Mağdurun Yaşam Süresi ve Olayın Meydana Gelmesindeki Kusur Oranları

Bakım tazminatları genellikle mağdurun beklenen yaşam süresi boyunca hesaplanır. Bu hesaplama için aktüerya tabloları kullanılır. Ayrıca olayın meydana gelmesinde tarafların kusur oranları da bakıcı gideri hesaplanmasını doğrudan etkileyen bir başka faktördür. %100 kusurlu bir taraf bakıcı giderinin tamamından sorumlu olacakken; olayın meydana gelmesinde %25 sorumlu olan taraf bakıcı giderinin de %25'lik kısmından sorumlu olacaktır. Fakat bu hususta müşterek müteselsil sorumluluk esasları ve kusursuz sorumluluk halleri hariçtir.

Tazminat Talebi Nasıl Yapılır?

Bakım ve bakıcı gideri tazminatı talebi için hukuki yollar izlenmelidir. Bu süreçte dikkat edilmesi gereken temel adımlar şunlardır:

Hukuki Danışmanlık Alın: Tazminat talepleri, hukuki bilgi ve deneyim gerektiren karmaşık bir süreçtir. Bu nedenle, uzman bir avukatla çalışılması çok önemlidir.
Deliller Toplayın: Tıbbi raporlar, bakım giderlerine dair faturalar ve tanık ifadeleri gibi deliller, tazminat talebinizi destekleyecektir.
Mahkemeye Başvurun: Tazminat talepleri, genellikle sorumlu tarafın bulunduğu yer mahkemelerine yapılır. Şuçlu tarafın kusurunun kanıtlanması bu sürecin başarısında belirleyici bir rol oynar.

Zamanaşımı Süresi Nedir?

TBK'nın 72 maddesi düzenlemesine göre "Tazminat istemi, zarar görenin zararı ve tazminat yükümlüsünü öğrendiği tarihten başlayarak iki yılın ve her hâlde fiilin işlendiği tarihten başlayarak on yılın geçmesiyle zamanaşımına uğrar. Ancak, tazminat ceza kanunlarının daha uzun bir zamanaşımı öngördüğü cezayı gerektiren bir fiilden doğmuşsa, bu zamanaşımı uygulanır." Dolayısıyla zamanaşımı süresi genellikle uzamış ceza zamanaşımı uygulanacağından yaralanma halinde 8 yıl olarak uygulanacaktır. Fakat her fiil özelinde zamanaşımı değerlendirmesinin bir hukukçu tarafından yapılması gerekmektedir.

Sonuç

Bakım ve bakıcı gideri tazminatı, fiziksel ya da zihinsel kayıplar nedeniyle gündelik hayatta desteğe ihtiyaç duyan bireyler için hayati bir öneme sahiptir. Bu tazminat sayesinde mağdurlar, yaşam kalitelerini koruyarak gereksinim duydukları hizmetlere erişebilirler.

Eğer siz ya da bir yakınınız bu durumda iseniz, hukuki haklarınızın korunması ve doğru bir tazminat miktarının belirlenmesi için uzman bir avukattan destek almanız tavsiye edilir.