Trafik Kazalarında Maluliyet Tespiti Yargıtay Karalarına Göre Kullanılacak Yönetmelik Hangisidir? Güncel Yargıtay Kararları

Trafik kazaları beklenmedik bir anda hayatımızı etkileyebilecek ciddi olaylardır. Böyle bir durumda maddi ve manevi haklarımızı korumak için profesyonel bir destek almak büyük önem taşır. Fakat bu yazımızda trafik kazasından kaynaklanan tazminat davalarında maluliyet oranının tespitinde kullanılması gereken yönetmelikler hangileridir? Trafik kazalarında maluliyet tespiti yargıtay kararlarına göre hangi yönetmelik üzerinden yapılmaktadır. Bu hususa dair Yargıtay kararlarını da bu yazımızda paylaşacağız.

Trafik Kazası Sürekli Sakatlık Tazminatı Nedir?

Trafik kazası geçiren ve bu kaza nedeniyle vücudunda kalıcı bir iz, kırık, unutkanlık, nefes darlığı vb. şekilde hayatını sürekli etkileyecek bir araz meydana gelen kişinin; kazanın meydana gelmesinde kusurlu araç sürücüsünden, araç işleteninden ve aracın Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası'ndan talep edebileceği tazminatların başında sürekli iş göremezlik tazminatı gelmektedir. İlgili tazminat Yargıtay tarafından güç kaybı/efor kaybı olarak tanımlanmaktadır. Sürekli iş göremezlik ya da sürekli sakatlık tazminatını kısaca; mağdurun aynı yaştaki sağlıklı bir bireye göre aynı işi yaparken ne kadar zorlanacağının tespiti olarak açıklayabiliriz. Tabi ki; bu tanımı detaylandırmak ve doktrin görüşlerine yer vererek genişletmek mümkün olsa da, yazımızın konusu bu olmadığından kısa bir tanımla yetineceğiz.

Maluliyet Oranı Niçin Önemlidir?

Maluliyet oranı; sürekli iş göremezlik tazminatının belirlenmesinde en önemli faktörlerin başında gelmektedir. Tabi ki sitemizdeki diğer yazılarda açıkladığımız üzere bedeni zararların tespitinde; yaş, kusur oranı, gelir gibi farklı etmenlerin bulunmasının yanında bu tazminatın tespitinde en önemli faktör maluliyet oranı diyebiliriz. Peki maluliyet oranı nasıl tespit edilmektedir.

Maluliyet Oranının Tespiti Nasıl Yapılır?

Maluliyet oranı, kişinin iyileşme süreci sonunda (ortopedik arazlarda genellikle bir yıl, nörolojik arazlarda genellikle onsekiz ay) kişinin sürekli iş göremezlik oranının devlet hastaneleri, eğitim ve araştırma hastaneleri, üniversitelerin Adli Tıp Anabilim Dalı başkanlıkları veya Adli Tıp Kurumu tarafından tespit edilebilecektir.

Karayolları Trafik Kanunu'nun 97. maddesinde "Zarar görenin, zorunlu mali sorumluluk sigortasında öngörülen sınırlar içinde dava yoluna gitmeden önce ilgili sigorta kuruluşuna yazılı başvuruda bulunması gerekir. Sigorta kuruluşunun başvuru tarihinden itibaren en geç 15 gün içinde başvuruyu yazılı olarak cevaplamaması veya verilen cevabın talebi karşılamadığına ilişkin uyuşmazlık olması hâlinde, zarar gören dava açabilir veya 5684 sayılı Kanun çerçevesinde tahkime başvurabilir." hükmü düzenlenmiştir. İlgili Genel Şartlar çerçevesinde sürekli iş göremezlik tazminatı istemlerinde maluliyet raporu zorunlu belgelerden sayılmıştır. Fakat mahkemeler tarafından ilgili başvuru şartı; giderilebilir dava şartı olarak kabul edilmiştir. Bu sebeple mahkemede dava açacak olan mağdurun; sigorta şirketine rapor ile başvuru yapması ve dolayısıyla 1 yıllık iyileşme süresini beklemesi gerekmeyecektir.

Yargıtay KTK 97. maddesinde bulunan sigorta şirketine başvuru zorunluluğunun giderilebilir dava şartı olduğuna dair birçok karar vermiş ve artık ilgili içtihatlar yerleşmiştir. Bir örnek paylaşmamız gerekirse Yargıtay 4. Hukuk Dairesi 2023/387 E.  ,  2023/9366 K. sayılı ilamında

"...Bölge Adliye Mahkemesi yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; 26.04.2016 tarihli Resmi Gazete' de yayımlanan 6704 Sayılı Yasanın 5. maddesi ile 2918 Sayılı Yasanın 97. maddesinde yapılan değişiklik sonucunda, zarar görenin dava açmadan önce ilgili sigorta kuruluşuna yazılı olarak başvuruda bulunması ve bu başvurudan itibaren en geç 15 gün içinde başvurunun yazılı olarak cevaplanmaması veya cevabın talebi karşılamadığına dair uyuşmazlık olması durumunda zarar görenin dava açabileceği düzenlendiğini, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 114 üncü maddede dava şartları düzenlenmiş olup, 114/2 nci maddede de diğer kanunlarda yer alan dava şartlarına ilişkin hükümlerin saklı olduğunun belirtildiği, somut olayda davacı tarafın, davalı ... şirketine karşı dava açmadan önce davalı tarafa başvuru dava şartını yerine getirmediği, 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu'nun 97 nci maddesinde yapılan değişiklik ile dava açılmadan önce sigorta şirketine başvurunun zorunlu olduğunun belirtilmesi, zarar görene seçimlik bir hak tanınmamış olması nedeniyle bu hususun HMK'nın 114/2 nci maddesinde belirtilen diğer kanunlarda düzenlenen dava şartları kapsamında değerlendirilmesi ve yargılama esnasında tamamlanması mümkün olmayan dava şartı niteliğinde olduğu, İlk Derece Mahkemesince davadan önce davacının davalı ... şirketine başvurusunun bulunmadığı, bu itibarla açılan davanın davalı ... açısından tefrik edilerek dava şartı yokluğundan usulden reddine karar verilmesinin doğru olduğu gerekçesiyle davacılar vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir."

Fakat Sigorta Tahkim Komisyonu'nun Yargıtay'ın söz konusu kararlarına uyduğunu söyleyemeyiz. Zira Sigorta Tahkim Komisyonu'na başvuruda iyileşme sürecinin sonucunun beklenmesi ve özürlülük tespiti için maluliyet raporu alınması zorunludur.

Eğer sürekli iş göremezlik tazminatının tahsili için Sigorta Tahkim Komisyonu'na başvuru yapılmak isteniyorsa maluliyet raporu alınması bir mecburiyet olduğundan kişi;  devlet hastaneleri, eğitim ve araştırma hastaneleri, üniversitelerin Adli Tıp Anabilim Dalı başkanlıklarına başvurarak maluliyet raporu alıp; devamında Sigorta Tahkim Komisyonu'na başvuru sürecini başlatabilecektir.

Maluliyet Oranı Hangi Yönetmeliğe Göre Tespit Edilir?

Yargıtay 4. Hukuk Dairesi 2021/6770 E., 2022/2427 K. sayılı ilamında "Haksız fiil sonucu çalışma gücü kaybının olduğu iddiası ve buna yönelik bir talebin bulunması halinde, zararın kapsamının belirlenmesi açısından maluliyetin varlığı ve oranının doğru biçimde belirlenmesi gereklidir. Söz konusu belirlemenin ise Üniversite Hastanelerinin Adli Tıp Anabilim Dalı bölümleri gibi kuruluşlarının çalışma gücü kaybı olduğu iddia edilen kişide bulunan şikâyetler dikkate alınarak oluşturulacak uzman doktor heyetinden kaza tarihi 11/10/2008 tarihinden önce ise Sosyal Sigorta Sağlık İşlemleri Tüzük'ü, 11/10/2008 tarihi ile 01/09/2013 tarihleri arasında Çalışma Gücü ve Meslekte Kazanma Gücü Kaybı Oranı Tespit İşlemleri Yönetmelik'i, 01/09/2013-01/06/2015 tarihleri arası Maluliyet Tespiti İşlemleri Yönetmelik'i, 01/06/2015-20/02/2019 tarihleri arası Özürlülük Ölçütü, Sınıflandırması ve Özürlülere Verilecek Sağlık Kurul Raporları Hakkında Yönetmelik, 20/02/2019 tarihinden sonra Erişkinler İçin Engellilik Değerlendirmesi Hakkında Yönetmelik hükümleri dikkate alınarak yapılması gerekmektedir."

Yargıtay 4. Hukuk Dairesi 2021/6530 E., 2021/9108 K. sayılı ilamında da "maluliyete ilişkin alınacak raporların, 11/10/2008 tarihinden önce Sosyal Sigorta Sağlık İşlemleri Tüzüğü, 11/10/2008 tarihi ile 01/09/2013 tarihleri arasında Çalışma Gücü Ve Meslekte Kazanma Gücü Kaybı Oranı Tespit İşlemleri Yönetmelik'i, 01/09/2013 tarihi ile 01/06/2015 tarihleri arasında sonrada Maluliyet Tespiti İşlemleri Yönetmelik'i, 01/06/2015 tarihi ile 20/02/2019 tarihleri arasında Özürlülük Ölçütü Sınıflandırması Ve Özürlülere Verilecek Sağlık Kurulu Raporları Hakkında Yönetmelik hükümlerine, 20/02/2019 tarihinden sonrada Erişkinler için Engellilik Değerlendirmesi Hakkında Yönetmelik hükümlerine uygun olarak düzenlenmesi gerekir."

Yargıtay 4. Hukuk Dairesi 2021/15425 E., 2022/9267 K. sayılı ilamında "Maluliyete ilişkin alınacak raporların 11.10.2008 tarihinden önce Sosyal Sigorta Sağlık İşlemleri Tüzüğüne, 11/10/2008 tarihi ile 01/09/2013 tarihleri arasında Çalışma Gücü Ve Meslekte Kazanma Gücü Kaybı Oranı Tespit İşlemleri Yönetmeliğine, 01.09.2013 tarihinden sonra Maluliyet Tespiti İşlemleri Yönetmeliğine, 01/06/2015 tarihinden sonra da Özürlülük Ölçütü Sınıflandırması Ve Özürlülere Verilecek Sağlık Kurulu Raporları Hakkında Yönetmeliğine, 20/02/2019 tarihinden sonra da Erişkinler İçin Engellilik Değerlendirmesi Hakkında Yönetmelik hükümlerine uygun olarak düzenlenmesi gerekir. 27/10/2018 kaza tarihi itibari ile Özürlülük Ölçütü Sınıflandırması Ve Özürlülere Verilecek Sağlık Kurulu Raporları Hakkında Yönetmelik hükümleri yürürlükte olup davacı tarafından dosyaya ibraz edilen 23/12/2019 tarihli raporun Erişkinler İçin Engellilik Değerlendirmesi Hakkında Yönetmelik hükümlerine göre düzenlendiği anlaşılmakla, davacı tarafa kaza tarihinde yürürlükte olan Özürlülük Ölçütü Sınıflandırması ve Özürlülere Verilecek Sağlık Kurulu Raporları Hakkında Yönetmelik hükümlerine uygun olarak tanzim edilmiş maluliyet raporunu sunması için süre verilmesi, maluliyet raporunun sonucuna göre gerekirse yeniden aktüer raporu alınarak (davalı lehine kazanılmış haklar dikkate alınarak) karar verilmesi gerekirken eksik inceleme ile yazılı şekilde karar verilmesi doğru görülmemiştir."

Sonuç

Trafik kazaları kaynaklı sürekli iş göremezlik zararlarında maluliyet oranının tespitinde, Yargıtay kararlarına göre; Kaza tarihine göre;

11.10.2008 tarihinden önce Sosyal Sigorta Sağlık İşlemleri Tüzüğü'ne,

11.10.2008-01.09.2013 tarihleri arasında Çalışma Gücü Ve Meslekte Kazanma Gücü Kaybı Oranı Tespit İşlemleri Yönetmeliğine,

01.09.2013-01.06.2015 tarihleri arasında Maluliyet Tespiti İşlemleri Yönetmeliğine,

01.06.2015-20.02.2019 tarihleri arasında Özürlülük Ölçütü Sınıflandırması Ve Özürlülere Verilecek Sağlık Kurulu Raporları Hakkında Yönetmeliğine,

20.02.2019 tarihleri sonrasında Erişkinler İçin Engellilik Değerlendirmesi Hakkında Yönetmelik hükümlerine göre düzenlenmesi gerekmektedir.

Bu hususta detaylı bilgi için bizimle iletişime geçebileceğiniz gibi formumuzu doldurarak da danışmanlık alabilirsiniz.