BELİRSİZ ALACAK DAVASI

Belirsiz alacak davası, davacının talep edeceği alacağın miktarını tam olarak belirleyemediği veya belirlemesinin objektif olarak mümkün olmadığı durumlarda, hukuki koruma sağlamak amacıyla açılan bir dava türüdür. Bu dava türü, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (HMK) 107. maddesinde düzenlenmiştir ve özellikle zararın tam olarak hesaplanamadığı hallerde tarafların hak kaybına uğramadan dava açmalarına olanak tanır.

Belirsiz Alacak Davasının Amaçları

Belirsiz alacak davasının temel amaçları şunlardır:

1. Hak Kayıplarını Önlemek: Davacının zarara uğrama riskini azaltmak ve hakkını koruma altına almak.

2. Hukuki Belirlilik Sağlamak: Davacıya, alacak miktarını tam olarak belirleyemese bile dava açma imkânı sunmak.

3. Davacının Zor Durumunu Hafifletmek: Özellikle maddi zararın teknik inceleme, bilirkişi raporları veya uzman görüşleri ile belirlenebildiği durumlarda, dava sürecinin başlatılmasına olanak tanır.

Belirsiz Alacak Davasının Koşulları

Bir davanın belirsiz alacak davası olarak kabul edilebilmesi için aşağıdaki koşulların mevcut olması gerekir:

1. Alacak Miktarı Belirsiz Olmalı: Alacağın miktarı veya değeri dava açıldığı anda belirlenemiyorsa, belirsiz alacak davası açılabilir. Bu durum genellikle tazminat davalarında, sigorta şirketlerinden talep edilen ödemelerde veya iş hukuku uyuşmazlıklarında ortaya çıkar.

2. Hukuki Yarar Bulunmalı: Davacının, talep ettiği hakkın belirsizliğini mahkeme önününde açıklaması ve bu yolla hukuki yararının bulunduğunu kanıtlaması gerekir.

3. Kısmi Talepte Bulunabilme: Davacı, alacağının tamamını tespit edemediği durumlarda, öncelikle tespit edilebilen miktarı talep edebilir ve daha sonra davanın ilerleyen aşamalarında, alacağının tam miktarı belirlendiğinde talebini genişletebilir.

Belirsiz Alacak Davasının Uygulama Alanları

Belirsiz alacak davaları, birçok hukuki uyuşmazlıkta kullanılabilir. Bunlardan bazıları şunlardır:

1. Tazminat Davaları: Trafik kazaları, iş kazaları veya doktor hatası gibi durumlarda meydana gelen maddi ve manevi zararlar.

2. Sigorta Uyuşmazlıkları: Dava başında tespit edilemeyen sigorta şirketlerinden talep edilen tazminatlar.

3. İş Hukuku Davaları: Fazla mesai ücreti gibi dava başında hesaplanamayan işçilik alacaklarına ilişkin davalar.

4. Sözleşmeden Kaynaklanan Uyuşmazlıklar: Hizmet veya mal satışından doğan, tam olarak hesaplanamayan alacaklar.

   
   

Belirsiz Alacak Davası ve Zamanaşımı

Belirsiz alacak davaları, zamanaşımı sürelerinin dolmasını önlemek açısından da önemlidir. Alacak miktarının belirsizliği nedeniyle davanın açılması geciktiği durumlarda, belirsiz alacak davası açılarak zamanaşımı riski bertaraf edilebilir. Bu dava, zamanaşımı sürelerinin durmasını veya kesilmesini sağlar.

Belirsiz Alacak Davasının Avantajları

1. Hakkın Korunması: Davacı, alacak miktarı belirsiz olsa bile dava açarak hakkını koruma altına alabilir.

2. Esneklik: Alacak miktarının belirlenmesi süreci tamamlandığında talep artırılabilir.

3. Zamanaşımının Kesilmesi: Belirsiz alacak davası, zamanaşımı riskini ortadan kaldırır.

Belirsiz Alacak Davasında Dikkat Edilmesi Gerekenler

• Dilekçenin Hazırlanması: Dilekçede alacağın neden belirsiz olduğunun net bir şekilde açıklanması gerekir.

• Bilirkişi İncelemesi: Davanın ilerleyen aşamalarında alacağın miktarını belirlemek için bilirkişi raporu önemlidir.

• Davanın Genişletilmesi: Belirsiz alacak davasında, alacağın tam olarak tespit edilmesiyle birlikte talep edilen miktarı artırmak mümkün ve hukuka uygundur.

Sonuç

Belirsiz alacak davası, alacaklının hak kaybına uğramaması ve hukuki korumanın sağlanması amacıyla getirilen önemli bir dava türüdür. Bu dava, özellikle zarara dayalı uyuşmazlıklarda etkin bir çözüm sağlayarak davacıların adil yargılama hakkını güvence altına alır. Ancak, bu davanın başarıyla yürütülebilmesi için hukuki bilgi ve uzmanlık gereklidir.