İşe Gidiş Geliş Süreleri Çalışma Saati Olarak Sayılır mı?

Çalışma Süresi Nedir?

4857 sayılı İş Kanunu'na göre çalışma süreleri, işçinin işverenin emir ve yönetiminde fiilen çalıştığı zaman dilimini kapsar. Kanunun 63. maddesine göre genel olarak haftalık çalışma süresi 45 saat olup, bu süre tarafların anlaşmasıyla günlük en fazla 11 saati geçmeyecek şekilde düzenlenebilir.

Çalışma süreleri; mola saatleri hariç olmak üzere, işçinin iş başında fiilen çalıştığı zamanları ifade eder. Ancak, bazı istisnai durumlarda işçinin fiilen iş yapmadığı ancak işverenin emrinde bulunduğu süreler de çalışma sürelerinden sayılmaktadır.

İşe Gidiş Geliş Süreleri Çalışma Süresinden Sayılır mı?

Genel kural olarak, işçinin evinden iş yerine ve iş yerinden evine giderken geçirdiği zaman, yani işe gidiş geliş süreleri çalışma sürelerinden sayılmaz. Çünkü bu süre zarfında işçi işverenin emir ve talimatı altında değildir. Zira işçi, işveren ile anlaşırken belirlenen saatte işyerinde olmayı taahhüt etmektedir. Bu taahhüdün yerine getirilmesinde geçen sürenin çalışma süresi olarak kabulü mümkün değildir. Ancak, bazı özel durumlarda bu süreler çalışma süreleri arasında kabul edilebilir.

Yargıtay Hukuk Genel Kurulu'nun 1970 Tarihli Kararı

Yargıtay Hukuk Genel Kurulu'nun 21.10.1970 tarihli ve E. 1970/501, K. 1970/600 sayılı kararında, "İşçinin iş sözleşmesi gereği yapmakla yükümlü olduğu işi yerine getirmek için işverenin emrine girdiği an ile emrinden çıktığı ana kadar olan süre iş süresidir" şeklinde bir karar verilmiştir. Kararda, işe gidiş geliş sürelerinin çalışma sürelerinden sayılabilmesi için, bu taşımanın işveren tarafından zorunlu olarak sağlanması gerektiği belirtilmiştir.

İstisnai Durumlar

Bazı durumlarda işe gidiş geliş süreleri, çalışma sürelerinden sayılabilir. Bu durumlar şu şekilde özetlenebilir:

1. Taşıma Esnasında İşle İlgili Görevler Yerine Getiriliyorsa: Eğer işçi, işveren tarafından verilen bir görev nedeniyle seyahat ediyorsa (mesela işverenin aracında yolculuk sırasında çalışıyor veya iş ile ilgili görevler yapıyorsa), bu süreler de çalışma sürelerinden sayılabilir.

2. İşveren İşçiyi Başka Bir Yerde Çalışmak Üzere Görevlendirmişse Yolda Geçen Süreler; Eğer işçiye, işveren tarafından başka bir yerde bir görev verilmişse; işçinin bu yere gitmek için yolda geçen süresi de çalışma süresinden kabul edilmelidir.

İş Kanunu Kapsamında Çalışma Süresinden Sayılan Diğer Haller

İş Kanunu'nun 66. maddesinde aşağıdaki hallerin çalışma süresinden sayılacağı düzenlenmiştir:

• Madenlerde, taşocaklarında yahut her ne şekilde olursa olsun yeraltında veya su altında çalışılacak işlerde işçilerin kuyulara, dehlizlere veya asıl çalışma yerlerine inmeleri veya girmeleri ve bu yerlerden çıkmaları için gereken süreler.

• İşçilerin işveren tarafından işyerlerinden başka bir yerde çalıştırılmak üzere gönderilmeleri halinde yolda geçen süreler.

• İşçinin işinde ve her an iş görmeye hazır bir halde bulunmakla beraber çalıştırılmaksızın ve çıkacak işi bekleyerek boş geçirdiği süreler.

• İşçinin işveren tarafından başka bir yere gönderilmesi veya işveren evinde veya bürosunda yahut işverenle ilgili herhangi bir yerde meşgul edilmesi suretiyle asıl işini yapmaksızın geçirdiği süreler.

• Çocuk emziren kadın işçilerin çocuklarına süt vermeleri için belirtilecek süreler.

• Demiryolları, karayolları ve köprülerin yapılması, korunması ya da onarım ve tadili gibi, işçilerin yerleşim yerlerinden uzak bir mesafede bulunan işyerlerine hep birlikte getirilip götürülmeleri gereken her türlü işlerde bunların toplu ve düzenli bir şekilde götürülüp getirilmeleri esnasında geçen süreler.

Sonuç

Genel kural olarak, işe gidiş geliş süreleri çalışma sürelerinden sayılmaz. Ancak, Yargıtay kararları ve iş hukukunun yorumları ışığında, işverenin talebi doğrultusunda iş ile ilgili görevlerin yerine getirildiği durumlarda veya işçinin başka bir yerde çalışmak üzere görevlendirilmesi halinde, yolculuk sürelerinin çalışma sürelerine dahil edilebileceği kabul edilmektedir. Bu nedenle, her olayın kendi özel koşulları içinde değerlendirilmesi gerekir.