TRAFİK KAZASI PROTEZ GİDERİ TAZMİNATI

Trafik kazaları, bireylerin yaşamında derin izler bırakabilen ve ciddi sağlık sorunlarına yol açabilen olaylardır. Bu kazalar sonucunda meydana gelen bedensel zararlar, mağdurların yaşam kalitesini düşürebilir ve uzun süreli tedavi süreçlerini gerektirebilir. Özellikle uzuv kaybı gibi durumlarda, protez kullanımı kaçınılmaz hale gelir ve bu da ek maliyetleri beraberinde getirir. Bu noktada, trafik kazası sonucu oluşan protez giderlerinin tazmini ve trafik kazası protez gideri tazminatı alınması mağdurlar için büyük önem taşır.

Protez Giderlerinin Kapsamı ve Önemi

Protezler, kaybedilen uzuvların işlevini kısmen de olsa yerine getirebilmek amacıyla kullanılan yapay organlardır. Trafik kazası gibi beklenmedik olaylar sonucunda uzuv kaybı yaşayan bireyler için protezler, günlük yaşam aktivitelerini sürdürebilmek adına hayati bir öneme sahiptir. Ancak protezlerin temini, bakımı ve belirli periyotlarla yenilenmesi, yüksek maliyetleri beraberinde getirir. Bu nedenle, mağdurların bu giderlerinin karşılanması, maddi yükün hafifletilmesi açısından kritik bir rol oynar.

Şöyle ki; Zarar gören kişinin vücut bütünlüğünü eski hâle getirmek yani iyileştirmek veya hastalığın artmasına engel olmak için yapmış olduğu masraflar bu kapsamda değerlendirilmektedir. Bu anlamda vücut bütünlüğü ihlâl edilen kişinin iyileşmesi için yapılan muayene, tahlil, tedavi, ambulans, ameliyat, hastane, ilâç ve bakım gibi masraflar bu kapsamda değerlendirilir. Bunun dışında zarar görenin bir organını kaybetmesi hâlinde bu organ yerine kendisine takılan organ veya protezler için yapılan masrafların da bu kapsamda değerlendirilmesi gerekir (Fikret, Eren, Borçlar Hukuku Genel Hükümler, 9. Basım, İstanbul 2006, s. 712; Oğuzman, Kemal Turgut, Öz, Borçlar Hukuku Genel Hükümler 7. Basım, İstanbul 2009, s. 514 vd.)

Hukuki Düzenlemeler ve Trafik Kazası Protez Gideri Tazminatı

Türkiye'de trafik kazaları sonucu oluşan bedensel zararların tazmini, 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu ve ilgili mevzuatlar çerçevesinde düzenlenmiştir. Bu kapsamda, trafik kazası mağdurlarının protez giderleri de dahil olmak üzere tedavi masraflarının karşılanması mümkündür. Ancak, bu giderlerin hangi kurum veya kişiler tarafından karşılanacağı konusu, olayın özelliklerine ve hukuki düzenlemelere bağlı olarak değişiklik gösterebilir.

Sosyal Güvenlik Kurumu'nun (SGK) Sorumluluğu

2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu'nun 98. maddesi uyarınca, trafik kazaları nedeniyle oluşan sağlık hizmet bedelleri, Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) tarafından karşılanmaktadır. Bu kapsamda, kazazedenin sosyal güvencesi olup olmadığına bakılmaksızın, tedavi giderleri SGK tarafından ödenir. Ancak, ileride yapılacak protez giderleri gibi sürekli nitelik taşıyan masrafların SGK'nın sorumluluğunda olup olmadığı konusu tartışmalıdır. Yargıtay Hukuk Genel Kurulu'nun 2024/136 sayılı kararında, ileride yapılacak protez giderlerinin 2918 sayılı Kanun'un 98. maddesi hükmünde belirtilen tedavi giderlerinden olmadığı ve bu nedenle SGK'nın sorumlu tutulamayacağı belirtilmiştir. SGK, ilgili giderler yönünden yalnızca sağlamış olduğu protez yönünden sorumlu olacaktır. Fakat SGK'nın karşılamamış olduğu farklar için sigorta şirketinden tazminat alınabilecektir.

Zorunlu Trafik Sigortası ve Sigorta Şirketlerinin Sorumluluğu

Zorunlu trafik sigortası, trafik kazaları sonucu üçüncü kişilere verilen zararların tazminini güvence altına alır. 01.06.2015 tarihinde yürürlüğe giren Karayolları Motorlu Araçlar Zorunlu Mali Sorumluluk (Trafik) Sigortası Genel Şartları'na göre, sağlık giderleri teminatı, üçüncü kişinin trafik kazası dolayısıyla bedenen eski haline dönmesini teminen protez organ bedelleri de dahil olmak üzere yapılan tüm tedavi giderlerini içeren teminattır. Ancak, 2918 sayılı Kanun'un 98. maddesi hükmü gereğince, sağlık giderleri teminatı SGK'nın sorumluluğunda olup, sigorta şirketlerinin ve Güvence Hesabı'nın sorumluluğu sona ermiştir.

Fakat ilgili hüküm yalnızca SGK tarafından yapılabilecek giderler yönünden uygulanabilmektedir. Yukarıda da belirtmiş olduğumuz üzere SGK tarafından karşılanmayan tedavi giderleri yönünden sorumluluk, sigorta şirketi ve işleten bakımından devam etmektedir.

Protez Giderlerinin Tazmini İçin Başvuru Süreci

Trafik kazası sonucu protez kullanımı gerektiren bir yaralanma yaşayan mağdurların, protez giderlerinin tazmini için izlemesi gereken adımlar şu şekildedir:

1. Kaza Tespit Tutanağı ve Sağlık Raporları: Öncelikle, kazanın nasıl meydana geldiğini ve yaralanmanın boyutunu gösteren kaza tespit tutanağı ile sağlık raporlarının temin edilmesi gereklidir.

2. SGK Başvurusu: Tedavi giderleri için SGK'ya başvurulmalıdır. Ancak, ileride yapılacak protez giderlerinin SGK tarafından karşılanmadığı dikkate alınmalıdır.

3. Sigorta Şirketine Başvuru: Zorunlu trafik sigortası kapsamında, sigorta şirketine başvuru yapılarak, poliçe limitleri dahilinde tazminat talep edilebilir. Ancak, sağlık giderleri teminatının SGK'nın sorumluluğunda olduğu unutulmamalıdır.

4. Hukuki Süreç: Eğer sigorta şirketi veya diğer sorumlular tazminat taleplerini karşılamazsa, mağdurun hukuki yollara başvurarak dava açma hakkı bulunmaktadır. Bu süreçte, uzman bir avukattan destek almak faydalı olacaktır.

   
   

Yargıtay Kararlarında Trafik Kazası Protez Gideri Tazminatı

Yargıtay'ın çeşitli kararları, trafik kazası protez gideri tazminatı konusunda yol gösterici niteliktedir.

Yargıtay Hukuk Genel Kurulu 2022/622 E., 2024/136 K. sayılı ve 28.02.2024 tarihli ilamında "2918 sayılı Kanun'un 98 inci maddesinin değişiklikten önceki ve sonraki metinleri karşılaştırıldığında 2918 sayılı Kanun kapsamında trafik kazası nedeni ile oluşan yaralanma sonucu yapılan tedavi giderlerinden sigorta şirketinin sorumluluğunun sınırlandırılmış olduğu anlaşılmaktadır. Buna göre üniversitelere bağlı hastaneler ve diğer bütün resmî ve özel sağlık kurum ve kuruluşlarının sundukları sağlık hizmet bedellerinden SGK sorumlu olarak belirlenmiştir. Burada tedavi giderinin oluşan yaralanma ile illiyet bağının bulunması gerektiği ve bu sağlık kurum ve kuruluşları tarafından tedaviye yönelik olarak yapılan sağlık hizmetlerinin kapsamda olduğunu söylemek gerekir. Bunun dışındaki tedavi giderlerinden yani SGK'nın sorumluluğunda olmayan tedavi giderlerinden yine sürücü, işleten ile araç işleticisinin bağlı olduğu teşebbüs sahibi ve bunların sorumluluğunu poliçe kapsamında üstlenen sigorta şirketinin sorumluluğu devam edecektir.

Bu kapsamda 6111 sayılı Kanun’un yürürlüğe girdiği 25.02.2011 tarihi itibariyle Kanun kapsamındaki tedavi giderlerinden sorumluluk SGK'ya geçtiğinden bu konudaki tedavi giderlerine yönelik taleplerin de muhatabının SGK olması gerekmektedir. Yani açılacak davalarda pasif husumet sıfatı SGK' dadır.

Yapılan tüm açıklamalar ışığında somut olay değerlendirildiğinde, davacının davalıya zorunlu mali sorumluluk sigorta poliçesi ile sigortalı araçta yolcu olarak bulunduğu sırada meydana gelen kazada sol bacağını diz altından kaybettiği, kaza sonrasında takılan protezin bedeli ile ömür boyu belli aralıklarla değişmesi gerekli protez bedellerinin trafik sigortası kapsamında davalıdan tahsilini talep ettiği görülmektedir.

Yukarıda da açıklandığı üzere trafik kazasındaki yaralanmadan kaynaklanan tedavi giderlerinden olup da belgeye bağlanmış olanlardan SGK'nın sorumlu olduğu, henüz belgeye bağlanmamış olanlar için ise SGK'nın sorumluluğundan bahsedilemeyeceği gözetilmelidir.

Şu durumda, ileride yapılacak protez giderleri 2918 sayılı Kanun'un 98 inci maddesinde belirtilen tedavi giderlerinden olmadığından SGK sorumlu olmayıp işleten, sürücü ve trafik sigorta şirketinin sorumluluğunda olmakla davalı ... şirketinin bu zarar kaleminden sorumlu olduğu gözetilerek karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde karar verilmesi doğru görülmemiştir.

Hukuk Genel Kurulunda yapılan görüşmeler sırasında, somut olayda protez giderlerinin tedavi gideri olmasından dolayı SGK'nın sorumlu olduğu, davalı ... şirketine husumet yöneltilemeyeceği, bu nedenle Bölge Adliye Mahkemesi kararının onanması gerektiği görüşü dile getirilmiş ise de; bu görüş yukarıda açıklanan nedenlerle Kurul çoğunluğu tarafından benimsenmemiştir."

şeklindeki kararı ile Protez giderleri yönünden sigorta şirketi ve araç işleten ve sürücüsünün sorumluluğu bulunduğuna hükmetmiştir.

Yargıtay 4. Hukuk Dairesi 2021/10948 E., 2022/6332 K. sayılı ve 30.03.2022 tarihli ilamında ise; "Somut uyuşmazlıkta, davacı kaza sonucu diz altından kesilen sağ bacağı nedeniyle sürekli iş göremezlik, tedavi gideri ile ileride değişecek protez giderleri isteminde bulunmuştur. Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Adli Tıp Anabilim Dalı Başkanlığı raporunda, davacının meydana gelen kazaya bağlı sürekli iş göremezlik oranının %43 olduğu ve kesilen dizi yerine protez kullanmaya 2018 yılından itibaren başlayabileceği ve yapılacak olan protezin 3 yılda bir değiştirilmesinin uygun görüldüğü belirtilmiştir. Uyuşmazlık Hakem Heyetince, aktüer rapor doğrultusunda 213.192,59 TL protez gideri tazminatının davalıdan tahsiline karar verilmiş; davalının protez giderine ilişkin itirazı İtiraz Hakem Heyetince bu giderin SGK tarafından karşılanacağı gerekçesiyle kabul edilerek davacının protez gideri talebi reddedilmiştir.

25/02/2011 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren 13/02/2011 tarihli 6111 Sayılı Kanun’un 59.maddesi ile 2918 Sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun (KTK) 98. maddesi değiştirilmiş, buna göre "trafik kazaları nedeniyle üniversitelere bağlı hastaneler ve diğer resmi ve özel sağlık kuruluşlarının sundukları sağlık hizmet bedellerinin kazazedenin sosyal güvencesi olup olmadığına bakılmaksızın Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından karşılanacağı…” öngörülmüştür. Bu durumda, 2918 sayılı KTK'nın 98. maddesinde belirtilen tedavi giderleri yönünden sorumluluk dava dışı Sosyal Güvenlik Kurumu'na geçmiştir. Bununla birlikte davacının protez gideri talebi bakımından SGK tarafından karşılanmayan kısım yönünden davalı ... şirketinin sorumluluğu devam etmektedir.

Bu durumda İtiraz Hakem Heyetince; davacının protez gideri talebinin SGK tarafından karşılanmayacak kısmının tedavi gideri kapsamında, davalı trafik sigorta şirketinin sorumluluğunda bulunduğu gözetilerek sonucuna göre karar verilmesi gerekirken yanılgılı değerlendirme ile yazılı şekilde hüküm kurulması doğru olmayıp bozmayı gerektirmiştir."

Yargıtay 4. Hukuk Dairesi 2021/16273 E., 2022/16768 K. sayılı ve 12.12.2022 tarihli ilamında

"Somut olayda; davaya konu kazadaki yaralanması nedeniyle, davacının kalçasına protez takılması işleminin, dava açılmadan önce (12.04.2017) olduğu; davacının takılan bu protezin bedeli ile ömür boyu belli aralıklarla değişmesi gerekli protez bedellerinin trafik sigortası kapsamında davalıdan tahsilini talep ettiği görülmektedir. Bölge Adliye Mahkemesi tarafından, yapıldığı belgelenmiş ilk protez gideri bedeli ile sonraki zamanlarda yapılıp belgelenecek protez bedellerinden, 6111 sayılı Kanun gereği SGK'nın sorumlu olduğu ve davalı trafik sigortacısının sorumluluğunun bulunmadığı gerekçesiyle, davanın reddine karar verildiği görülmektedir. Oysa; yukarıda da açıklandığı üzere, trafik kazasındaki yaralanmadan kaynaklanan tedavi giderlerinden olup da belgeye bağlanmış olanlardan SGK'nın sorumlu olduğu, henüz belgeye bağlanmamış olanlar için SGK'nın sorumluluğundan bahsedilemeyeceği gözetilmelidir.

Açıklanan nedenlerle; tedavi giderlerinden olup ileride yapılacak protez giderleri, 2918 sayılı Yasa'nın 98. maddesinde belirtilen tedavi giderlerinden olmadığından, SGK sorumluğunda olmayıp işleten, sürücü ve trafik sigorta şirketinin sorumluluğunda olmakla, davalı ... şirketinin bu zarar kaleminden sorumlu olduğu gözetilerek, davacının maluliyetinin ve proteze ihtiyacının sürekli olup olmadığı, değilse ne kadar süre ile, sürekli ise ne kadar süre aralığıyla değiştirilmesi gerektiği belirlenmek üzere Adli Tıp Kurumu İhtisas Dairesi’nden rapor alınarak sonuca gidilmesi gerekirken eksik inceleme sonucu davanın reddine karar verilmiş olması doğru olmayıp, bu husus bozmayı gerektirmiştir."

Sonuç

Trafik kazaları sonucunda protez kullanımı gerektiren yaralanmalar, mağdurlar için hem fiziksel hem de maddi zorlukları beraberinde getirmektedir. Her ne kadar Karayolları Trafik Kanunu'nun 98. maddesi uyarınca sorumlulukları bulunmadığı gerekçesi ile bu talepleri reddetmekte ise de; gerek Yargıtay'ın paylaşılan yerleşik ve güncel içtihatlarına göre gerekse doktrine göre ilgili tazminattan sigorta şirketi ve araç işleteni ile kazanın meydana gelmesinde kusurlu araç sürücüsünün protez gideri ve protez bakım gideri tazminatlarından sorumluluğu devam etmektedir.

Daha detaylı bilgi için bizimle iletişime geçebilirsiniz.