Sitede Meydana Gelen İş Kazalarında Hukuki ve Cezai Sorumluluk

Apartman ve site yaşamı, modern kent hayatının vazgeçilmez bir parçası haline gelmiştir. Bu yapılarda güvenlik, temizlik, bakım ve onarım gibi hizmetlerin sağlanması amacıyla çeşitli işçiler istihdam edilmekte ya da hizmet alımı yoluna gidilmektedir. Ancak bu işlerin yürütülmesi sırasında sitede meydana gelen iş kazalarında kat maliklerinin hukuki ve cezai sorumluluğu gündeme getirebilir. Bu yazımızda sitede meydana gelen iş kazalarında hukuki sorumluluk ve cezai sorumluluğuna değineceğiz.

1. Kat Maliklerinin Genel Sorumluluğu

Kat Mülkiyeti Kanunu’nun 20. maddesi uyarınca, her kat maliki, ortak alanların bakım ve korunması için yapılan giderlere ve ortak personel masraflarına arsa payı oranında katılmakla yükümlüdür. Bu yükümlülük, malikler arasında ortak bir sorumluluğun doğmasına neden olur.

Ayrıca Türk Borçlar Kanunu’nun 66. maddesi, bir işin görülmesi sırasında üçüncü kişilere zarar verilmesi hâlinde iş sahibinin kusuru olmasa dahi zarardan sorumlu olabileceğini düzenler. Bu madde, site yönetiminin veya çalışanının kusuruyla oluşan zararlarda, maliklerin de sorumluluğunu gündeme getirebilir.

Madde 66 - Adam çalıştıran, çalışanın, kendisine verilen işin yapılması sırasında başkalarına verdiği zararı gidermekle yükümlüdür.

2. İş Kazası Nedir?

İş kazası, 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu’na göre;

• İşyerinde meydana gelen,

• İşçiyi hemen veya sonradan bedenen ya da ruhen engelli hâle getiren olaylar olarak tanımlanır.

Site görevlisinin (örneğin temizlikçi, bahçıvan, güvenlik görevlisi) görevini yerine getirirken merdivenden düşmesi, elektrik çarpması gibi olaylar iş kazası sayılır.

3. Sitede Meydana Gelen İş Kazalarında Hukuki Sorumluluk

Bir iş kazasının meydana gelmesi hâlinde, olayın niteliğine göre aşağıdaki kişiler/kurumlar hukuken sorumlu tutulabilir:

• İşveren sıfatı taşıyan site yönetimi (veya yönetici)

• Hizmet alınan dış firma (alt işveren)

• Kat malikleri

Kat malikleri, doğrudan işveren olmasalar bile, ortak alanlarda alınması gereken güvenlik önlemlerinin ihmal edilmesi hâlinde hukuki sorumluluk altına girebilirler. Özellikle;

• Asansör bakımının düzenli yapılmaması,

• Elektrik panosunun tehlikeli durumda olması,

• Ortak kullanım alanlarında aydınlatma, zemin güvenliği gibi eksikliklerin bulunması

gibi nedenlerle meydana gelen kazalarda, "iş sağlığı ve güvenliği" kurallarına uyulmamasından ötürü, kat maliklerine tazminat davası açılması mümkündür.

Tazminat Sorumluluğu

İş kazası sonucunda yaralanan ya da ölen işçinin kendisi veya yakınları, maddi ve manevi tazminat davası açabilir. Bu durumda, sorumlular arasında kat malikleri de yer alabilir ve arsa payı oranında bu zarardan sorumlu tutulabilir.

İş kazasına bağlı olarak vefat eden kişinin yakınları destekten yoksun kalma tazminatı, cenaze ve defin giderleri gibi maddi tazminat taleplerinin yanında manevi tazminat da talep edebilecektir.

Yaralanmalı iş kazalarında ise işçi, sürekli iş göremezlik, geçici iş göremezlik ve tedavi gideri gibi tazminatları işverenden talep edebilecektir.

İş kazasına ilişkin süreç için yazımızı okuyabilirsiniz.

4. Cezai Sorumluluk

Türk Ceza Kanunu’nun 85. ve 89. maddelerine göre, taksirle yaralama veya ölüme sebebiyet verme suçları kapsamında kat malikleri cezai olarak da sorumlu tutulabilir. Özellikle, gerekli tedbirlerin alınmadığı, eksikliklerin bilinmesine rağmen giderilmediği durumlarda, "bilinçli taksir" suçlaması ile karşı karşıya kalmak mümkündür.

Örneğin;

• Çalışma alanındaki risklerin bilindiği hâlde önlem alınmaması,

• Güvensiz ortamda çalışmaya göz yumulması,

• Yönetim toplantılarında dile getirilen tehlikelerin kat maliklerinin bilgisi dahilinde çözülmemesi,

gibi durumlar cezai sorumluluğun doğmasına yol açabilir.

5. Kat Maliklerinin Kendilerini Güvence Altına Alması İçin Öneriler

• Site yönetimi aracılığıyla profesyonel iş güvenliği danışmanlığı alınması,

• Tüm bakım ve onarımların belgeli ve periyodik şekilde yapılması,

• Çalışanların iş sağlığı ve güvenliği eğitimlerinin alındığının denetlenmesi,

• Ortak alanların risk analizi yapılarak gerekli önlemlerin alınması,

• Zorunlu işveren mali mesuliyet sigortalarının yaptırılması,

• Dış hizmet alınan firmalarla yapılan sözleşmelerin dikkatle hazırlanması ve hukuki denetimden geçirilmesi.

Sonuç

Sitede çalışan bir işçinin yaşadığı iş kazası sadece yöneticiyi değil, tüm kat maliklerini hem hukuki hem cezai açıdan etkileyebilir. Bu nedenle kat malikleri, pasif bir konumda olmadıklarının bilincinde olmalı; alınması gereken önlemleri sorgulamalı, yönetim üzerinde denetim görevini yerine getirmelidir. Aksi hâlde, bir ihmal ya da kusur sonucunda ağır sonuçlarla karşılaşılabilir. Olası bir iş kazasında hukuki bir destek almak gerek kazayı geçiren gerekse işveren açısından önem arz edecektir.